Klasyczna definicja technologii drukowania fleksograficznego to: “Drukowanie wypukłymi, elastycznymi formami drukowymi z użyciem ciekłych, szybkoschnących farb“, zatem fleksografia jest typowym drukiem wypukłym.
Aby trafniej zdefiniować fleksografię, powyższą definicję można rozszerzyć do: “Drukowanie wypukłymi, elastycznymi formami drukowymi z użyciem ciekłych, szybkoschnących farb oraz wałka rastrowego przenoszącego farbę na formę drukową“.
Sercem technologii jest wspomniany wałek rastrowy z b.drobnymi kałamarzykami („zbiorniczkami” do przenoszenia farby) – ilustracja poniżej -o geometrii wzorowanej na konstrukcji plastra miodu.
Współczesna ewolucja tej geometrii (od klasycznej jw. do „kanalika” przepływowego) powoduje, że pojawia się nazwa „wałek dozujący”. Równolegle do obu nazw stosowana jest historyczna nazwa aniloks, która pochodzi od jego przeznaczenia dla druku anilinowego stosującego farbę anilinową.
Ojczyzną fleksografii jest Ameryka Północna, gdzie wciąż pozostaje dominującą techniką drukowania przede wszystkim w sektorze produkcji opakowań.
Historia fleksografii (cytat z Podręcznika fleksografii wyd. 1998 r.) :
Technika druku fleksograficznego sięga wczesnych lat dwudziestych ubiegłego wieku, chociaż niektórzy historycy dowodzą, że już w latach 60-tych wieku XIX znane były w USA drukarki anilinowe. Proces druku znany był wtedy pod nazwą druku anilinowego od struktury chemicznej barwników używanych w stosowanych farbach. …
Większość kronikarzy datuje powstanie tego procesu druku, na rok 1905 gdy firma Holweg z Alzacji zbudowała pierwszą prasę (drukarkę) anilinową. Patent brytyjski maszyna ta otrzymała w 1908 . Z uwagi na stosowanie szybkoschnących farb opartych na alkoholu drukarki (obecnie stosujemy bardziej adekwatną nazwę: maszyny drukujące) można było zsynchronizować z szybko pracującymi torebkarkami. ….
Drukarki anilinowe w okresie międzywojennym posiadały bardzo prostą konstrukcję. … Również pierwsze motywy drukarskie były proste, obejmowały głównie teksty i rysunki kreskowe, bez nakładania kolorów …. Od 1930 r. druk anilinowy wszedł w nowy zakres zastosowań, jakim były opakowania celofanowe, gdzie typografia i offset nie dawały zadowalających rezultatów, a rotograwiura była zbyt kosztowna dla niewielkich nakładów.
Wprowadzając suszenie gorącym powietrzem osiągano na tym niewsiąkliwym podłożu prędkości drukowania pomiędzy 30 a 50 m/min. Wszystkie farby anilinowe były transparentne i dopiero w roku 1931 opracowano nieprzejrzystą farbę białą, stosowaną jako podkład lub domieszka do farb kolorowych. Miało to znaczenie przy podłożach przezroczystych. …
W 1938 roku został udzielony patent na wałek dozujący anilox roll o grawerowanej, komórkowej strukturze powierzchni.
W marcu 1951 roku Franklin Moss rozpoczął kampanię na rzecz zamiany pojęcia druk anilinowy na bardziej odpowiedni, o lepszym image. Poprzez prasę rozpoczął ankietowanie i ogłosił konkurs na nową nazwę, w wyniku czego uzyskał ponad 200 propozycji. Specjalnie powołana komisja Komitetu Opakowań Drukowanych Instytutu Opakowaniowego wybrała trzy nazwy: proces permatone, proces rotopake i proces fleksograficzny. Drogą głosowania korespondencyjnego branża opakowaniowa 21 października 1952 roku wybrała określenie „flexography”, czyli:
fleksografię
i stąd nasza serdeczna prośba o stosowanie takiej terminologii (a nie fleksodruku).
Technologia ta w znacznym stopniu opanowała drukowanie m.inn. – przyszłych ( b.często po etapach przetwórstwa) opakowań giętkich, etykiet, czy pudeł z tektury falistej.
Podstawowe zalety fleksografii:
1. Relatywnie niższe koszty maszyn fleksograficznych i form drukowych.
2. Konstrukcja zespołu farbowego oparta na w.rastrowym i elastycznej formie drukowej powoduje niewielkie wymagania wobec podłoży drukowych, a stąd możliwość zadruku prawie wszystkich materiałów opakowaniowych (rozciągliwe folie i laminaty, papiery w tym workowe, bibułę, tektury faliste; aluminium)
3. Możliwość druku rolowego oraz duże prędkości zadrukowywania
4. Szybkie wprowadzanie zmian w formach drukowych
5. Możliwość jest drukowania motywów ciągłych, bez widocznych połączeń.
Fleksografia ma też słabe strony:
Ogólnie: Jedno, co jest stałe we fleksografii, to zmienność wszystkiego, przykładowo:
1. Przyrost punktu rastrowego** podczas drukowania implikujący pewne ograniczenia dla niektórych motywów (przejścia tonalne do zera i łączenie drobnego punktu rastrowego oraz apli na jednej formie drukowej/zespole farbowym),
2. Złożony proces technologiczny,
3. Wysokie wymagania odnośnie umiejętności i kwalifikacji operatorów nie tylko maszyn fleksograficznych, ale na etapie przygotowywania repro (czyli obróbki motywów), czy też form drukowych.
Jako Polska Izba Fleksografów – obserwując dynamiczny rozwój tej technologii, przejmowanie zleceń/wzorów z offsetu czy rotograwiury – wyrażamy nadzieję, że ten rozwój będzie nieustanny. Bazujemy tutaj na coraz większym rozwoju rynku opakowań i stopnia złożoności współczesnego opakowania. Zapraszamy do fleksografii 🙂 .
Opr.Krzysztof Januszewski
*przygotowaliśmy Państwu animacje mono3k i tercet3k (zarówno w wersji polskiej jak i angielskiej) - łącznie 4(2+2) - przedstawiające zasady funkcjonowania fleksograficznych zespołów drukujących szeregowej maszyny wąskowstęgowej. Celem ich opracowania jest edukacja jak i popularyzacja technologii drukowania fleksograficznego - stąd wynika dobór i sekwencja kolorów. Zainteresowanych otrzymaniem pozostałych 2 wersji prosimy o zgłoszenie. Jeżeli chcielibyście Państwo, aby opracować inne animacje – prosimy o sugestie. Rozpowszechnianie w/wymienionych animacji jest niekomercyjne.
** powierzchnia punktu rastrowego przeniesiona na podłoże drukowe jest większa niż „plamka” farby na punkcie rastrowym formy